مفصل شارکو که با نام علمی مفصل نوروپاتیک نیز شناخته می شود یکی از بیماری های تخریبی و پیشرونده مفصل است که بیشتر در افرادی دیده می شود که به مشکلات عصبی محیطی یا نوروپاتی مبتلا هستند. در این وضعیت به دلیل از بین رفتن حس درد و کاهش حس های محافظتی در اندام ها، مفصل دچار آسیب های مکرر می شود و به مرور زمان تغییر شکل و ناپایداری در مفصل ایجاد می گردد.
این بیماری بیشتر در بیماران دیابتی دیده می شود اما می تواند در افراد مبتلا به بیماری های عصبی دیگر نیز بروز کند. آشنایی با علائم مفصل شارکو و روش های تشخیص و درمان آن اهمیت زیادی دارد زیرا تشخیص زودهنگام می تواند از تخریب گسترده مفصل جلوگیری کند.
علت ایجاد مفصل شارکو یا مفصل نوروپاتیک
علت اصلی بروز این بیماری از بین رفتن حس محافظتی در اندام ها است. وقتی اعصاب محیطی به دلیل بیماری های مختلف آسیب می بینند، فرد نمی تواند فشار، ضربه یا کشش های وارد شده به مفصل را احساس کند. همین موضوع باعث می شود آسیب های کوچک و مکرر بدون توجه فرد ادامه یابد و به مرور زمان تخریب مفصلی ایجاد شود.
مهم ترین بیماری ها و شرایطی که می توانند باعث ایجاد مفصل شارکو شوند عبارتند از:
- دیابت و نوروپاتی دیابتی
- سیفلیس عصبی یا نورو سیفلیس
- بیماری های نخاعی مثل آسیب نخاعی یا مننگومیلوسل
- بیماری جذام
- مصرف طولانی مدت الکل و نوروپاتی الکلی
- بیماری های مادرزادی اعصاب محیطی
علائم مفصل شارکو
علائم این بیماری ممکن است در مراحل اولیه خفیف باشند و به همین دلیل تشخیص آن دشوار می شود. با پیشرفت بیماری، علائم واضح تر خواهند شد. شایع ترین نشانه ها عبارتند از:
- تورم مفصل که به دلیل التهاب یا تجمع مایع ایجاد می شود.
- گرمی و قرمزی مفصل که گاهی شبیه عفونت مفصل به نظر می رسد.
- تغییر شکل مفصل به دلیل تخریب استخوان و جابه جایی آناتومیک.
- کاهش درد یا بی درد بودن مفصل حتی در مراحل پیشرفته، چون اعصاب حسی آسیب دیده اند.
- بی ثباتی و لق شدن مفصل که راه رفتن یا حرکت دادن اندام را مشکل می کند.
- زخم های پوستی و عفونت های مکرر در اطراف مفصل به دلیل فشار نامناسب و تغییر شکل استخوان.
مراحل پیشرفت بیماری مفصل شارکو
پزشکان معمولا این بیماری را در سه مرحله دسته بندی می کنند:
- مرحله حاد یا فعال: تورم، گرمی و قرمزی مفصل همراه با تخریب اولیه استخوان.
- مرحله زیرحاد: شروع تغییر شکل استخوان ها و ناپایداری مفصل.
- مرحله مزمن یا پایدار: تغییر شکل شدید مفصل، از دست رفتن عملکرد طبیعی و احتمال ایجاد زخم های فشاری.
تشخیص مفصل شارکو
تشخیص این بیماری نیازمند بررسی های بالینی و تصویربرداری است. از آنجا که علائم اولیه می تواند شبیه عفونت مفصل یا آرتریت باشد، پزشک با ترکیب آزمایش ها و معاینات دقیق اقدام به تشخیص می کند. ابزارهای تشخیصی عبارتند از:
- معاینه بالینی شامل بررسی تورم، گرمی و تغییر شکل مفصل.
- تصویربرداری با اشعه ایکس (رادیوگرافی) برای نشان دادن شکستگی های ریز و تغییر شکل استخوان.
- ام آر آی (MRI) جهت بررسی مراحل اولیه بیماری و تمایز از عفونت.
- اسکن استخوان برای تشخیص میزان فعالیت تخریبی استخوان.
روش های درمان مفصل شارکو یا مفصل نوروپاتیک
هدف اصلی درمان این بیماری پیشگیری از پیشرفت تخریب مفصل و جلوگیری از تغییر شکل های شدید است.
این درمان ها شامل:
درمان غیر جراحی
- استراحت و کاهش فشار روی مفصل: با استفاده از عصا یا ویلچر فشار روی مفصل کاهش داده می شود.
- استفاده از گچ یا بریس: بی حرکت کردن مفصل باعث کاهش آسیب های بیشتر می شود.
- کفش طبی و ارتز: در مواردی که پا دچار مفصل شارکو شده باشد، کفش طبی یا کفی های مخصوص نقش مهمی در توزیع فشار دارند.
- دارودرمانی: داروهای ضد التهابی و داروهای کنترل دیابت در بیماران دیابتی.
- کنترل بیماری زمینه ای: مانند کنترل قند خون در دیابت یا درمان بیماری های عصبی زمینه ای.
درمان جراحی
اگر تخریب مفصل شدید باشد و روش های غیر جراحی موثر نباشند، جراحی لازم خواهد شد. روش های جراحی شامل:
- فیوژن مفصل (خشک کردن مفصل) برای پایدار کردن استخوان ها.
- استئوتومی یا اصلاح تغییر شکل در موارد تغییر شکل شدید.
- قطع عضو در شرایطی که عفونت گسترده یا زخم های غیر قابل درمان ایجاد شود.
پیشگیری از مفصل شارکو
پیشگیری بهترین راه برای مقابله با این بیماری است. افرادی که در معرض خطر هستند باید اقدامات زیر را رعایت کنند:
- کنترل دقیق قند خون در بیماران دیابتی.
- بررسی روزانه پاها و اندام ها برای تشخیص زودهنگام تورم یا تغییر رنگ.
- استفاده از کفش مناسب برای جلوگیری از آسیب های مکرر.
- مراجعه منظم به پزشک برای معاینه و پیگیری وضعیت اعصاب و مفاصل.
- خودداری از فعالیت های پر فشار روی پاها یا مفاصل آسیب پذیر.
تفاوت مفصل شارکو با سایر بیماری های مفصلی
بسیاری از بیماران و حتی پزشکان در مراحل اولیه این بیماری را با آرتریت یا عفونت مفصل اشتباه می گیرند. تفاوت مهم این است که در مفصل شارکو معمولا درد کم است یا وجود ندارد، در حالی که در بیماری های التهابی یا عفونی درد شدید وجود دارد. همچنین سابقه دیابت یا نوروپاتی در تشخیص کمک بزرگی می کند.
نقش فیزیوتراپی در درمان مفصل شارکو
فیزیوتراپی می تواند به عنوان بخشی از درمان غیر جراحی موثر باشد. با استفاده از تمرین های مناسب، قدرت عضلات اطراف مفصل تقویت می شود و ثبات بیشتری ایجاد می گردد. علاوه بر آن، فیزیوتراپیست می تواند آموزش های لازم برای استفاده صحیح از بریس و کفش های طبی را ارائه دهد.
عوارض عدم درمان مفصل شارکو
اگر این بیماری به موقع تشخیص داده نشود و درمان صورت نگیرد، عوارض جدی ایجاد می شود از جمله:
- تغییر شکل شدید مفصل
- ناتوانی حرکتی
- زخم های مزمن و عفونت
- افزایش احتمال قطع عضو
مفصل شارکو یا مفصل نوروپاتیک یکی از بیماری های جدی و پیشرونده مفصل است که به دلیل آسیب های عصبی ایجاد می شود. این بیماری بیشتر در بیماران دیابتی دیده می شود و در صورت عدم درمان می تواند منجر به تغییر شکل شدید و حتی از دست دادن اندام شود.
آشنایی با علائم مفصل شارکو، تشخیص به موقع و شروع درمان مناسب شامل استراحت، بریس، کفش طبی یا در موارد پیشرفته جراحی، می تواند از عوارض خطرناک آن جلوگیری کند. همچنین پیشگیری از طریق کنترل بیماری زمینه ای، معاینه منظم و مراقبت از پاها نقش مهمی در کاهش شیوع و پیشرفت این بیماری دارد.
پزشک متخصص درمان مفصل شارکو بدون جراحی در تبریز
دکتر علی نیرومند متخصص طب فیزیکی و توانبخشی از پزشکان برجسته در تبریز برای درمان مفصل شارکو یا مفصل نوروپاتیک به شمار می رود این بیماری که اغلب در بیماران دیابتی و افراد مبتلا به نوروپاتی مشاهده می شود نیازمند تشخیص دقیق و درمان تخصصی است تا از تخریب مفصل و تغییر شکل های شدید جلوگیری شود.
ایشان با بهره گیری از روش های نوین طب فیزیکی مانند استفاده از بریس کفش طبی کنترل فشار و درمان های فیزیوتراپی برنامه درمانی اختصاصی برای بیماران ارائه می دهد در مراحل پیشرفته نیز با رویکرد چند تخصصی امکان بهبود شرایط و کاهش عوارض بیماری فراهم می گردد بیماران می توانند با مراجعه به کلینیک توانبخشی دکتر نیرومند از خدمات تخصصی در زمینه پیشگیری و درمان مفصل شارکو بهره مند شوند کنترل بیماری زمینه ای و پیگیری مستمر تحت نظر پزشک از مهم ترین اصول درمان موفق این عارضه در تبریز است.
پنل نوبت دهی متخصص طب فیزیکی جهت مشاوره و ویزیت
شماره تلفن ۰۴۱۳۳۲۷۳۲۶۴ جهت ارتباط و وقت ویزیت
بدون دیدگاه