سندرم تونل کارپال یکی از شایع ترین بیماری های اعصاب محیطی در دست است که معمولاً به علت فشار بر روی عصب مدیان (Median nerve) در ناحیه مچ دست ایجاد می شود. این بیماری با درد، گزگز، بی حسی و گاهی ضعف عضلات دست همراه است. خوشبختانه در بسیاری از موارد، درمان این بیماری بدون نیاز به جراحی و با استفاده از روش های طب فیزیکی و توانبخشی امکان پذیر است. در این مطلب به بررسی دقیق علائم، علل، روش های درمان بدون جراحی و نقش موثر فیزیوتراپی در بهبود سندرم تونل کارپال خواهیم پرداخت.
تونل کارپال کانالی باریک در ناحیه مچ دست است که عصب مدیان و چند تاندون از آن عبور می کنند. در صورتی که به هر دلیلی این فضا تنگ شود یا فشار زیادی به عصب وارد شود، علائم سندرم تونل کارپال ظاهر می شود. این سندرم بیشتر در افرادی دیده می شود که فعالیت های تکراری با دست انجام می دهند؛ مانند تایپیست ها، کارمندان، خیاطان، آشپزها و کارگران صنعتی.
علائم سندرم تونل کارپال
علائم این بیماری به تدریج شروع شده و در صورت عدم درمان می تواند شدیدتر شود. رایج ترین علائم عبارت اند از:
- بی حسی یا خواب رفتگی در انگشتان شست، اشاره، میانی و نیمی از انگشت حلقه
- احساس سوزن سوزن شدن یا مورمور شدن در شب
- درد در ناحیه کف دست و مچ که ممکن است به ساعد یا بازو نیز گسترش یابد
- ضعف در گرفتن اشیاء یا رها شدن ناگهانی اجسام از دست
- کاهش مهارت های حرکتی ظریف مانند نوشتن یا بستن دکمه ها
علت و عوامل خطر در سندروم تونل کارپال
سندرم تونل کارپال ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
- حرکات مکرر دست و مچ مانند تایپ زیاد یا استفاده از موس
- بیماری های زمینه ای مانند دیابت، کم کاری تیروئید، روماتیسم مفصلی
- بارداری به دلیل احتباس مایعات
- شکستگی یا آسیب های مچ دست
- افزایش سن
- چاقی یا اضافه وزن
تشخیص سندرم تونل کارپال
پزشک متخصص طب فیزیکی با بررسی شرح حال بیمار، معاینه بالینی و در صورت نیاز انجام تست های الکترودیاگنوستیک مانند نوار عصب و عضله (EMG – NCV) می تواند این بیماری را تشخیص دهد. گاهی نیز برای اطمینان از علت فشار بر عصب مدیان از تصویربرداری مانند سونوگرافی یا MRI استفاده می شود.
درمان های غیر جراحی برای سندرم تونل کارپال
در بسیاری از موارد، درمان این بیماری بدون نیاز به عمل جراحی امکان پذیر است. درمان های طب فیزیکی و توانبخشی از روش های اصلی و بسیار مؤثر در این زمینه محسوب می شوند. در ادامه به مهم ترین روش های غیر جراحی اشاره می کنیم:
۱. اصلاح سبک زندگی و فعالیت ها
مهم ترین گام در درمان این بیماری، کاهش یا اجتناب از فعالیت های مکرر با دست و مچ است. استفاده از وسایل ارگونومیک، رعایت وضعیت صحیح دست در هنگام تایپ یا کار و استراحت های منظم، به کاهش فشار بر تونل کارپال کمک می کند.
۲. استفاده از مچ بند
مچ بندهای مخصوص (Splint) به ویژه در هنگام خواب باعث بی حرکت نگه داشتن مچ دست در وضعیت مناسب شده و فشار بر عصب مدیان را کاهش می دهند. استفاده از این مچ بندها در فازهای اولیه بیماری بسیار مؤثر است.
۳. داروهای ضد التهاب
پزشک ممکن است برای کاهش التهاب اطراف عصب، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن تجویز کند. در برخی موارد خاص، تزریق کورتون در ناحیه تونل کارپال نیز انجام می شود.
۴. طب فیزیکی و فیزیوتراپی
فیزیوتراپی از مؤثرترین درمان های غیرجراحی برای سندرم تونل کارپال به شمار می رود. مهم ترین تکنیک های مورد استفاده در این روش عبارت اند از:
- الکتروتراپی برای کاهش درد و التهاب
- تمرین درمانی برای بهبود قدرت و انعطاف عضلات
- تمرین های کششی و تقویتی برای تاندون ها و عضلات دست و ساعد
- درمان های حرکات اصلاحی برای جلوگیری از تکرار آسیب
- ماساژ درمانی برای کاهش فشار بر روی عصب
- لیزر درمانی برای تسریع ترمیم بافتی
- اولتراسوند تراپی برای کاهش التهاب و بهبود گردش خون
۵. درمان های دستی (مانوال تراپی)
کاربرد تکنیک های درمان های دستی برای آزادسازی عصب مدیان، کاهش اسپاسم عضلات اطراف و بهبود تحرک مفاصل نیز در روند درمان بسیار مؤثر است. این روش ها معمولاً توسط متخصصان فیزیوتراپی و طب فیزیکی آموزش دیده انجام می شود.
طب سوزنی و اوزون تراپی
در برخی مراکز طب فیزیکی، برای کاهش التهاب و بهبود عملکرد عصب مدیان از درمان های طب سوزنی یا اوزون تراپی نیز استفاده می شود. این روش ها معمولاً در کنار سایر درمان ها به کار می روند و اثربخشی آن ها در مطالعات مختلف تأیید شده است.
هدف از توانبخشی، نه تنها کاهش علائم بیماری، بلکه پیشگیری از پیشرفت آن به مراحل شدیدتر و نیاز به جراحی است. آموزش صحیح وضعیت های بدنی، ایجاد تغییر در نحوه انجام فعالیت های روزمره و تقویت عضلات محافظ عصب مدیان، از عوامل کلیدی در جلوگیری از عود بیماری محسوب می شود.
چه زمانی نیاز به جراحی است؟
در صورتی که درمان های غیرجراحی پس از چند ماه مؤثر واقع نشود، یا علائم شدیدی مانند ضعف عضلانی، آتروفی عضله یا دردهای شدید و مداوم وجود داشته باشد، ممکن است پزشک عمل جراحی آزادسازی تونل کارپال را توصیه کند.
اگر دچار علائمی مشابه سندرم تونل کارپال هستید، بهتر است هرچه سریع تر به یک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه کنید تا با بررسی دقیق وضعیت شما، درمان مناسب بدون جراحی آغاز شود. درمان زودهنگام و اصولی می تواند از نیاز به جراحی جلوگیری کرده و کیفیت زندگی شما را به شکل چشمگیری بهبود بخشد.
پزشک متخصص درمان سندروم تونل کارپال
اگر به دنبال پزشک متخصص برای درمان سندروم تونل کارپال در تبریز هستید، دکتر علی نیرومند یکی از بهترین گزینه‌هاست.
ایشان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی بوده و تجربه بالینی گسترده‌ای در تشخیص و درمان غیرجراحی مشکلات عصبی-عضلانی از جمله سندروم تونل کارپال دارند.
با بهره‌گیری از روشهای مدرن مانند فیزیوتراپی تخصصی، الکتروتراپی، لیزر درمانی، تمرین‌درمانی و درمان‌های دستی، درمان مؤثری را برای کاهش درد و بهبود عملکرد دست ارائه می‌دهند.
دکتر نیرومند با ارزیابی دقیق و ارائه برنامه درمانی فردی، به بیماران کمک می‌کند تا بدون نیاز به جراحی، علائم بیماری را کنترل و درمان کنند.
مراجعه به مرکز تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی دکتر نیرومند در تبریز می‌تواند گامی مؤثر در بهبود و بازگشت به فعالیت‌های روزمره باشد.
پنل نوبت دهی متخصص طب فیزیکی جهت مشاوره و ویزیت
شماره تلفن ۰۴۱۳۳۲۷۳۲۶۴ جهت ارتباط و وقت ویزیت
بدون دیدگاه